Meer dan 400 professionals uit de zorg, wetenschap, overheid en het bedrijfsleven kwamen 4 november samen tijdens het FAST Event 2025. Centraal stond één urgente vraag: hoe houden we innovatieve therapieën betaalbaar en toegankelijk voor patiënten? In een tijd waarin betaalbare zorg hoog op de politieke agenda staat, bracht het event de urgentie en de mogelijkheden samen om innovatie en betaalbaarheid niet langer als tegenpolen te zien, maar als twee kanten van dezelfde medaille.

Verkiezingsuitslag onderstreept belang van langdurige investeringen
De recente verkiezingsuitslag maakt duidelijk dat de nieuwe politieke koers sterk inzet op betaalbare, houdbare en toekomstgerichte zorg. Tegelijkertijd benadrukken partijen kritisch te willen kijken naar hoe geneesmiddelen optimaal beschikbaar komen voor patiënten. Het goede nieuws is dat Nederland hierin voorop kan lopen. We hebben een uitstekende kennisbasis in Nederland. Door deze beter te verbinden met de praktijk en echte cases te stimuleren, kunnen we werken aan nieuwe oplossingen waar de het huidige systeem nu nog knelt. FAST-voorzitter Conny Helder licht toe: “Innovatie vraagt niet alleen om briljante ideeën, maar vooral om het organiseren van een lange adem. Dat betekent structurele financiering van het innovatie ecosysteem, zodat er langdurige  samenwerking kan plaatsvinden en er een omgeving ontstaat waarin partijen de kans krijgen om innovatie te laten renderen. Dat begint bij langdurige financiering van de innovatie-infrastructuur en samenwerking, die is echt essentieel en mag niet teloorgaan door korte termijn politieke keuzes.”

Van versnippering naar verbinding
FAST, het expertisecentrum voor Future Affordable Sustainable Therapy Development, is opgericht om ontwikkelaars te ondersteunen en stimuleert innovatie in therapieontwikkeling. FAST faciliteert onderzoek en samenwerking  gericht op nieuwe oplossingen. Tijdens het event werd duidelijk dat versterkte verbinding tussen partijen cruciaal is en echt bereikbaar. Als bedrijven, onderzoekers, zorgverzekeraars, beleidsmakers en patiëntenvertegenwoordigers hebben elkaar vinden en zo knelpunten kunnen herkennen én samen oplossen, dat zet dat zoden aan de dijk. “FAST is daarvoor onontbeerlijk. En omdat ze voor én door het veld zijn, echt in staat hierbij te helpen en versnippering van kennis tegen te gaan,” aldus Hans Schikan van TopTeam Topsector Life Sciences & Health . “FAST biedt de structuur om de weg te wijzen en samen te werken: een platform waar kennis, beleid en praktijk elkaar versterken.”

Ruimte creëren voor innovatie
Innovatie floreert waar ruimte is om te pionieren. Ook als het gaat om betaalbaarheid van geneesmiddelen. Op het FAST event werden de eerste concrete resultaten gepresenteerd veelal door samenwerking in FAST-hubs rondom speciale thema’s; infectieziektes (InFECT-NL), zeldzame ziektes en drug repurposing (RARE-NL), cel- en gentherapieën (ATMP-NL) en radiofarmaca (NUCMED-NL). Zo werden plannen voor een nieuwe klinische unit gepresenteerd waar vaccin- en geneesmiddelonderzoek voor infectieziektes kan worden versneld middels gecontroleerde humane infectiemodellen. Een treffend voorbeeld dat het experimenteren binnen het FAST netwerk met stakeholders met met nieuwe prijs -en toegangsroutes zoals het Orphan Drug Access Protocol (ODAP). Snelle toelating, gepast gebruik en bijbehorende prijsafspraken staan hierbij centraal. Ook educatie speelt een belangrijke rol waarbij educatieve games ontwikkeld met EATRIS, zoals Repurpolis en Genetropolis, kunnen helpen op een interactieve manier te leren hoe complex en multidisciplinair therapieontwikkeling is.

Internationaal perspectief: FAST als EATRIS-NL
Innovatie en betaalbaarheid stopt niet bij landsgrenzen en dat is goed nieuws. Daarom organiseert FAST de Nederlandse tak van de Europese infrastructuur voor translationele geneeskunde (EATRIS). Daarmee draagt Nederland bij aan de internationale ontwikkeling van betaalbare en duurzame therapieën, én halen we veel kennis uit de rest van Europa. “We staan niet alleen,” aldus Anton Ussi van EATRIS. “FAST verbindt Nederland met het Europese netwerk, zodat we beter Europees kunnen samenwerken en gebruik kunnen maken van Europese kennisinstellingen.”

Toekomstgericht perspectief
Het FAST Event 2025 laat zien dat innovatie en betaalbaarheid hand in hand kunnen gaan, mits partijen elkaar weten te vinden en structureel blijven investeren in samenwerking. FAST vervult daarin een aanjagende en verbindende rol: door kennis te bundelen, barrières te slechten en innovatoren te ondersteunen op de weg naar de patiënt. “Innovatie en betaalbaarheid hoeven geen tegenstelling te zijn,” zegt Saco de Visser van FAST. “Door vroegtijdig samen te werken en slimme structuren te bouwen, zorgen we dat vernieuwende therapieën niet alleen ontwikkeld worden, maar ook betaalbaar beschikbaar komen voor patiënten.”