Een op de twee mensen in Nederland krijgt in zijn of haar leven te maken met kanker. De afgelopen jaren is de levensverwachting van kankerpatiënten gestegen. Nieuwe innovaties zullen bijdragen aan een verdere stijging. Er zijn echter nog verschillende obstakels waardoor nieuwe behandelingen niet of te laat bij de patiënt terechtkomen. Ik zie regelmatig nieuwsartikelen voorbij komen over geneesmiddelen die niet vergoed worden. Ik maak me daar echt zorgen over; we moeten ons inzetten voor de patiënten van vandaag én die van morgen. Het systeem moet anders en snel ook, want op dit moment zijn patiënten de dupe.  

Mijn team bij KWF heeft als droom om geneesmiddelen toegankelijk te maken en te houden zodat alle vormen van kanker beter behandelbaar zijn. Om deze droom na te streven zetten we in op een aantal onderwerpen.

Academic driven farma

De eerste is academic driven farma; hierbij proberen we onderzoekers te helpen en stimuleren om geneesmiddelen gevonden in de Nederlandse academische labs goed te laten landen in de farmaceutische industrie óf zelf door te ontwikkelen om zo snel mogelijk de patiënt te bereiken. Hiermee proberen we bij te dragen aan meer beschikbare behandelingen voor de patiënten van morgen.

Samenwerking met CRUK

Om onderzoekers te helpen met een goede landing in de farmaceutische industrie hebben wij een samenwerking met het Centre for Drug development (CDD) van Cancer Research UK. Het CDD voert samen met een netwerk van onderzoeksinstituten de eerste klinische fase uit. Na de uitvoering hiervan wordt het product gelicentieerd aan grotere bedrijven onder strenge voorwaarden van maatschappelijk verantwoord licentiëren. Binnen een jaar moet het product bijvoorbeeld in de volgende fase van ontwikkeling zijn. Uiteraard heeft deze manier van licentiëren ook als doel om de uiteindelijke prijs maatschappelijk verantwoord te laten zijn. Voor KWF is deze samenwerking een heel innovatieve stap, waar we supertrots op zijn.

Internationale call ATTRACT

We proberen ook academische onderzoekers te stimuleren om de latere klinische fases zelf te doen. Hierin willen we niet de concurrentie aangaan met de industrie, maar vooral aanzetten tot doorontwikkeling van geneesmiddelen die commercieel niet interessant zijn vanwege een beperkt indicatiegebied of complexe productietechnieken. Dit gaat vaak om patiënten met een zeldzame kanker. Voor deze patiënten zijn veel minder behandelmogelijkheden. Mede daardoor hebben zij veelal een slechtere overlevingskans dan patiënten met een veelvoorkomende kanker. We vinden het daarom belangrijk om bij KWF hier prioriteit aan te geven. Ook hierin zoeken we internationale samenwerking: vorig jaar hebben we de ATTRACT-call uitgezet waarbij we op zoek waren naar klinische fase 2 en 3 studies specifiek voor patiënten met zeldzame kanker. Dit doen we met nog 4 andere gezondheidsfondsen (Anticancer fund, Kom op tegen kanker, AECC, ARC). In totaal hebben we 4 baanbrekende internationale projecten gefinancierd. We hopen deze call in de toekomst vaker uit te zetten.

Geen geitenpaadjes, wel hulp

Wij zijn ook heel trots op het Nederlands Kankerinstituut dat zelf een TIL-therapie heeft ontwikkeld voor uitgezaaid melanoom. Patiënten krijgen hierbij een super leger van hun eigen immuuncellen, de zogeheten ’tumor-infiltrerende lymfocyten’ (TIL), toegediend. Deze therapie is inmiddels vergoed in Nederland. Om toegang voor patiënten duurzaam te waarborgen, financieren wij een registratietraject van deze therapie. Ook dit is voor KWF een hele nieuwe stap. Wij vinden het belangrijk dat ook academisch gedreven geneesmiddelen voldoen aan de eisen van alle geneesmiddelen. Registratie aanvragen en registratiehouder zijn is niet gemakkelijk en daarom is hulp nodig van experts. Voor dit soort trajecten zijn we ook erg blij met het bestaan van een organisatie als FAST, die zowel publieke als private partijen met elkaar kan verbinden om te zorgen dat effectieve en veilige geneesmiddelen de patiënt bereiken.

Beloning van innovatie alleen in redelijkheid en transparantie

We moeten ook nadenken over de maatschappij van morgen en zorgen dat we samen  nog steeds voor de meest optimale zorg kunnen betalen in de toekomst. Hierin zijn te dure geneesmiddelen niet meer uit te leggen. KWF vindt het belangrijk dat de farmacie transparant wordt over haar prijzen en hier geen disproportionele winsten over maakt.  Het is belangrijk om dit op Europees niveau aan te pakken en hierin samen te werken.

Samenwerking met de patiënt-behoefte centraal:

KWF is zich ervan bewust dat deze problematiek niet alleen op te lossen is, schaal is key om impact te maken. In Nederland en daarbuiten zien we daarom gelukkig steeds meer samenwerkende netwerken ontstaan met verschillende stakeholders die effectief samenwerken op het gebied van geneesmiddelontwikkeling. Mooie voorbeelden daarvan zijn DARE-NL, en de netwerken die ontstaan zijn rondom DRUP en DAP. Maar ook de netwerken die opgebouwd zijn rondom groeifondsaanvragen, zoals Oncode Accelerator en DECISIVE. In al deze netwerken zitten zowel publieke als private partijen én staat de behoefte van patiënten van vandaag én morgen centraal. Deze netwerken maken dat we gezamenlijk een stap dichterbij kunnen komen bij het toegankelijk maken en houden van geneesmiddelen zodat elke vorm van kanker beter behandelbaar wordt. En daar zet ik me iedere dag voor in bij KWF.